Sách bò là một phần dạ dày của bò, được dùng để chế biến nhiều món ngon như xào lăn, nộm gỏi, phá lấu, nhúng lẩu. Tuy nhiên, việc lựa chọn sách bò tươi ngon, sạch sẽ và không hóa chất là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe và an toàn vệ sinh thực phẩm. Do đó, hãy cùng tìm hiểu cách chọn mua sách bò, sơ chế và bảo quản đúng cách dưới đây.
Sách bò là gì?
Sách bò (hay còn gọi là dạ lá sách, khăn lông bò, bìa sách) là một trong bốn ngăn của dạ dày con bò. Cụ thể, dạ dày bò bao gồm: dạ cỏ, dạ tổ ong, dạ lá sách và dạ múi khế.
Sách bò có hình dáng rất đặc biệt với nhiều lớp mỏng, phẳng xếp chồng lên nhau, trông giống như những trang sách, do đó mới có tên gọi là "lá sách" hay "bìa sách". Bề mặt sách bò thường có màu trắng xám hoặc trắng ngà tự nhiên, có những nếp gấp nhỏ li ti tạo độ sần sùi đặc trưng.
Nhờ cấu trúc độc đáo và độ dai, giòn sần sật đặc trưng, sách bò là nguyên liệu tuyệt vời để chế biến nhiều món ăn ngon và hấp dẫn như nộm sách bò, sách bò xào khế, sách bò xào tỏi, phá lấu lòng bò, sách bò nhúng lẩu, sách bò luộc chấm mắm gừng,...
Sách bò là một trong bốn ngăn của dạ dày con bò
Vì sao cần biết cách chọn mua sách bò?
Việc biết cách chọn mua sách bò ngon, sạch là vô cùng quan trọng, không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng món ăn mà còn liên quan trực tiếp đến sức khỏe của cả gia đình:
Tránh mua sách bò có hóa chất tẩy trắng gây độc hại: Thị trường hiện nay có không ít sách bò đã qua xử lý bằng hóa chất tẩy trắng để trông bắt mắt hơn. Các loại hóa chất này cực kỳ nguy hiểm, có thể gây ngộ độc cấp tính hoặc tích tụ lâu dài trong cơ thể, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
Giữ được độ giòn, thơm ngon tự nhiên: Sách bò tươi ngon sẽ có độ giòn sần sật tự nhiên, không bị dai quá hoặc nhũn nát khi chế biến. Nếu chọn phải sách cũ, ôi hoặc xử lý sai cách, món ăn sẽ mất đi hương vị đặc trưng.
Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm cho cả gia đình: Sách bò là nội tạng, nếu không tươi hoặc không được sơ chế kỹ lưỡng có thể chứa nhiều vi khuẩn gây hại. Biết cách chọn mua và sơ chế đúng giúp đảm bảo an toàn tuyệt đối cho món ăn.
Tránh mua sách bò có hóa chất tẩy trắng gây độc hại:
Xem thêm:
Cách chọn mua sách bò ngon, sạch, không hôi
Nhìn vào màu sắc
Đây là yếu tố đầu tiên và dễ nhận biết nhất để đánh giá chất lượng sách bò:
Màu trắng ngà, trắng kem là tốt nhất: Sách bò tươi, sạch sẽ có màu trắng ngà hoặc trắng hồng tự nhiên (đã được làm sạch), đôi khi hơi pha chút xám nhạt hoặc còn nguyên lớp màng đen, hơi sần (chưa được làm sạch). Đây là màu sắc chuẩn mực của sách bò nguyên bản, chưa qua xử lý.
Tránh sách quá trắng tinh: Nếu thấy sách bò có màu trắng bóc, trắng tinh một cách bất thường, bạn nên cẩn trọng. Đây là dấu hiệu rất rõ ràng cho thấy sách có thể đã bị ngâm hóa chất tẩy trắng như Javen hoặc oxy già.
Không nên mua sách có màu vàng nâu sậm, đen hoặc loang lổ: Những màu sắc này thường cho thấy sách đã cũ, để lâu, bị ôi thiu hoặc bảo quản không đúng cách.
Kiểm tra độ đàn hồi và độ dày
Dùng tay trực tiếp cảm nhận sẽ giúp bạn đánh giá được độ tươi và kết cấu của sách bò:
Sách bò tươi sẽ có độ đàn hồi tốt: Dùng ngón tay ấn nhẹ vào miếng sách, nếu thấy có độ đàn hồi trở lại nhanh chóng, không bị lõm hay nhũn thì đó là sách tươi.
Sờ vào không bị nhũn: Nếu sờ vào thấy sách bị nhão, mềm oặt, chảy nước nhớt thì tuyệt đối không nên mua vì đây là sách đã hỏng, ôi thiu.
Lớp sách có độ dày đều, không quá mỏng hoặc quá dai: Chọn những miếng sách có các lớp dày dặn vừa phải. Sách quá mỏng có thể không có độ giòn, còn sách quá dày có thể bị dai khi chế biến.
Ngửi mùi
Mùi hương là một trong những yếu tố quan trọng nhất để nhận biết sách bò tươi ngon:
Sách bò tươi có mùi hơi tanh nhẹ đặc trưng, không quá nồng: Đây là mùi tự nhiên của nội tạng bò.
Nếu có mùi hôi, mùi thuốc tẩy, mùi chua hoặc mùi lạ: Tuyệt đối không nên mua. Mùi hôi, chua cho thấy sách đã ôi thiu. Mùi thuốc tẩy là dấu hiệu sách đã bị xử lý hóa chất.
Thời điểm thích hợp để mua sách bò
Sáng sớm: Nên đi chợ vào buổi sáng sớm, ngay khi người bán vừa nhập hàng về và là lúc bò vừa mổ. Đây là thời điểm sách bò tươi nhất, chưa bị ảnh hưởng nhiều bởi nhiệt độ môi trường.
Tránh mua vào thời điểm xế chiều: Khi đó sách không còn tươi, để lâu có mùi hôi nồng, bị mềm nhũn, không dai.
Chọn cửa hàng quen, uy tín: Ưu tiên mua ở những cửa hàng thịt bò quen thuộc, đáng tin cậy hoặc các siêu thị lớn có nguồn gốc rõ ràng.
Sách bò tươi, sạch sẽ có màu trắng ngà hoặc trắng hồng tự nhiên đôi khi hơi pha chút xám nhạt hoặc còn nguyên lớp màng đen
Xem thêm:
Mẹo phân biệt sách bò tươi và sách bò đông lạnh
Mặc dù sách bò đông lạnh vẫn có thể dùng được, nhưng sách bò tươi sẽ ngon và giữ được độ giòn tốt hơn.
Sách bò tươi: Màu trắng ngà, trắng hồng tự nhiên. Bề mặt ẩm nhưng không chảy nhớt. Có độ đàn hồi tốt khi ấn tay vào. Mùi tanh nhẹ đặc trưng.
Sách bò đông lạnh (đã rã đông): Màu sắc nhạt hơn hoặc hơi tái. Bề mặt thường có vẻ khô hơn hoặc ngược lại, chảy nhiều nước khi rã đông. Độ đàn hồi kém, có thể hơi mềm nhũn hoặc bị bở. Mùi tanh nồng hơn.
Sách bò tươi sẽ ngon và giữ được độ giòn tốt hơn
Nơi mua sách bò uy tín, chất lượng
Để đảm bảo mua được sách bò tươi ngon và an toàn, bạn nên lựa chọn những địa điểm uy tín:
Chợ truyền thống: Chọn các gian hàng thịt bò lớn, quen thuộc, có lượng khách đông và nguồn hàng quay vòng nhanh. Quan sát cách bảo quản của người bán (có tủ mát, che đậy kỹ lưỡng).
Siêu thị lớn: Các siêu thị như Coopmart, Lotte Mart, Big C, Aeon Mall thường có nguồn cung ứng rõ ràng, quy trình kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt hơn, giúp bạn yên tâm về vệ sinh an toàn thực phẩm.
Cửa hàng thực phẩm sạch: Các cửa hàng chuyên bán thịt sạch, thực phẩm hữu cơ thường có nguồn gốc truy xuất rõ ràng, dù giá có thể cao hơn một chút.
Mua online từ các đơn vị uy tín: Ngày nay, nhiều trang trại hoặc cửa hàng thực phẩm sạch có dịch vụ giao hàng tận nơi. Hãy chọn những đơn vị có đánh giá tốt, thông tin sản phẩm minh bạch và có chính sách đổi trả rõ ràng.
Nên mua sách bò từ nơi uy tín
Cách sơ chế sách bò sạch, khử mùi hiệu quả
Dùng muối và giấm/chanh
Cho sách bò vào thau, rắc khoảng 2-3 muỗng canh muối hạt và 1/2 chén giấm ăn (hoặc nước cốt chanh). Dùng tay bóp và chà xát thật kỹ toàn bộ miếng sách bò trong khoảng 5-10 phút, đặc biệt là các kẽ, nếp gấp. Giấm/chanh và muối sẽ giúp loại bỏ chất nhầy, mùi hôi và làm sách trắng sạch hơn. Rửa lại sách bò thật nhiều lần dưới vòi nước chảy mạnh cho đến khi nước trong và sách hoàn toàn sạch, không còn mùi.
Có thể dùng muối và giấm/chanh để làm sạch sách bò
Xem thêm:
Dùng nước sôi để trụng sơ
Sau khi chà xát bằng muối và giấm/chanh, bạn nên trụng sơ để làm sạch sâu hơn. Đun sôi một nồi nước. Khi nước sôi, cho sách bò đã rửa sạch vào trụng trong 5 - 8 phút. Vớt ra ngay, rửa lại dưới vòi nước lạnh và cạo bỏ phần màng bẩn hoặc những vết dơ còn sót lại trên bề mặt sách.
Dùng nước sôi để trụng sơ
Dùng gừng, rượu trắng
Đập dập một củ gừng lớn, thái lát. Chuẩn bị khoảng 1/2 chén rượu trắng. Sau khi đã chà xát muối và rửa sạch, cho sách bò vào thau, đổ rượu trắng và gừng đập dập vào. Ngâm và bóp đều trong khoảng 10-15 phút. Rửa lại thật sạch với nước lạnh.
Dùng gừng và rượu trắng cũng là phương pháp hiệu quả
Dùng vôi ăn trầu (cẩn trọng)
Phương pháp này rất hiệu quả để làm sách trắng và giòn, nhưng cần cẩn trọng và rửa thật kỹ:
Hòa một ít vôi ăn trầu với nước để tạo thành hỗn hợp sệt.
Phết đều hỗn hợp vôi lên bề mặt sách bò, chà xát nhẹ nhàng.
Để khoảng 5-10 phút (không để quá lâu sẽ làm sách bị nát).
Rửa lại thật kỹ và nhiều lần dưới vòi nước chảy mạnh cho đến khi sách hoàn toàn sạch vôi và không còn mùi hôi.
Khi dùng vôi ăn trầu để sơ chế sách bò cần rửa thật sạch
Dùng muối, giấm và baking soda
Cho sách bò vào thau. Rắc 2-3 muỗng canh muối hạt, 2-3 muỗng canh giấm và 1-2 muỗng cà phê baking soda. Dùng tay bóp và chà xát mạnh các mặt của sách trong 5-7 phút. Hỗn hợp này sẽ tạo bọt và giúp loại bỏ chất bẩn hiệu quả. Rửa lại thật sạch dưới vòi nước chảy nhiều lần.
Dùng muối, giấm và baking soda
Mẹo bảo quản sách bò tươi lâu trong tủ lạnh
Sau khi mua và sơ chế, việc bảo quản đúng cách sẽ giúp sách bò giữ được độ tươi ngon lâu hơn:
Nếu dùng trong ngày hoặc ngày hôm sau:
Sau khi sơ chế sạch và để ráo hoàn toàn nước, cho sách bò vào túi zip hoặc hộp kín.
Bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh (ngăn chuyên dùng cho thịt tươi).
Nên sử dụng trong vòng 1-2 ngày để đảm bảo chất lượng tốt nhất.
Nếu muốn để lâu hơn (trữ đông):
Sau khi sơ chế sạch và để ráo hoàn toàn nước, có thể trụng sơ lại sách bò qua nước sôi khoảng 1-2 phút để tiệt trùng, sau đó vớt ra ngâm vào nước đá để giữ độ giòn và làm nguội nhanh. Để sách ráo nước hoàn toàn.
Chia sách bò thành từng phần nhỏ đủ cho mỗi lần dùng.
Cho từng phần vào túi zip hoặc hộp đựng thực phẩm chuyên dụng, hút chân không (nếu có) để loại bỏ không khí, giúp sách tươi lâu hơn và tránh bị cháy lạnh.
Đóng kín và cho vào ngăn đông tủ lạnh. Có thể bảo quản được trong khoảng 1-3 tháng.
Sách bò có thể bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh nhưng không được lâu
Cách rã đông đúng để không bị dai, mất mùi thơm:
Rã đông chậm trong ngăn mát: Chuyển sách bò từ ngăn đông xuống ngăn mát tủ lạnh khoảng 10-12 tiếng (hoặc qua đêm) trước khi chế biến. Đây là cách rã đông tốt nhất, giúp sách bò giữ được độ giòn, không bị dai hay mất mùi thơm.
Rã đông bằng nước lạnh: Nếu cần gấp, bạn có thể cho sách bò còn trong túi kín vào một tô nước lạnh và thay nước sau mỗi 30 phút. Không nên rã đông bằng nước nóng hoặc lò vi sóng vì sẽ làm sách bị dai và mất chất.
Tuyệt đối không tái đông lại sách bò đã rã đông để tránh vi khuẩn phát triển và làm giảm chất lượng.
Trên đây là cách chọn mua sách bò ngon, sạch, chất lượng mà ai cũng cần biết. Nếu bạn muốn tìm hiểu những công thức món ăn ngon, hấp dẫn làm từ sách bò, đừng quên truy cập vào chuyên mục Vào Bếp của BlueStone.
Tham khảo các sản phẩm bếp từ đôi với giá bán ưu đãi hấp dẫn từ BlueStone.
