Pate chay an toàn và phù hợp với khẩu vị nhiều đối tượng, từ người ăn chay trường đến gia đình muốn đổi vị bữa sáng. Món ăn có vị thơm béo đặc trưng, mềm mịn, lại không chứa cholesterol, dễ kết hợp với bánh mì, xôi, cơm nóng hoặc làm nhân các món cuốn, gỏi, đem lại trải nghiệm mới mẻ mà vẫn đầy đủ dinh dưỡng.
Nguyên liệu và dụng cụ cần chuẩn bị
Pate chay có thành phần nguyên liệu đa dạng, thường gồm các loại đậu, nấm, củ quả và hương liệu tự nhiên, mang đến độ ngậy thơm và mềm mịn như pate mặn truyền thống. Để món pate đạt chuẩn, nên chọn nguyên liệu tươi sạch, sơ chế kỹ lưỡng, cân đối tỷ lệ để hương vị hài hòa nhất.
Mẹo hữu ích:
- Đậu hũ trắng nên chọn loại mềm vừa, không quá non để khi xay không bị nhão, nhưng vẫn giữ được độ mịn đặc trưng.
- Đậu xanh giúp tăng độ ngọt bùi, màu sắc tự nhiên và kết cấu dẻo cho pate chay. Nếu không có đậu xanh, có thể thay bằng đậu lăng đỏ.
- Nấm tươi mang lại vị ngọt thanh và mùi thơm nhẹ. Nấm bào ngư, nấm hương hoặc nấm mỡ đều phù hợp, nhưng không nên dùng quá nhiều để pate không bị ướt, chảy nước.
- Bột ngũ vị hương giúp tạo mùi thơm như pate mặn, nhưng chỉ dùng lượng nhỏ để không át các vị khác.
- Bánh mì vụn hoặc hạt óc chó, mè rang là bí quyết giúp pate mềm, béo và kết dính hơn, thích hợp nếu bạn muốn thành phẩm “giàu vị” như pate Pháp.
- Các nguyên liệu như hành tây, tỏi băm, lá thơm không thể thiếu vì giúp át mùi nấm và tạo vị nền đặc trưng cho pate chay.
Nguyên liệu làm pate chay
Sơ chế các nguyên liệu
Khâu sơ chế quyết định rất lớn đến vị ngọt tự nhiên, độ mịn và kết cấu của pate chay khi hoàn thiện. Các nguyên liệu cần được làm sạch, sơ chế hợp lý để giữ trọn giá trị dinh dưỡng.
- Đậu hũ trắng ép ráo nước, cắt nhỏ.
- Đậu xanh ngâm nước 2–3 tiếng cho nở mềm, đãi sạch vỏ, đem hấp chín hoặc nấu mềm rồi để nguội.
- Nấm bào ngư rửa sạch, để ráo, cắt nhỏ hoặc xé sợi.
- Cà rốt gọt vỏ, rửa sạch, cắt nhỏ hoặc hấp chín rồi nghiền nhuyễn.
- Khoai tây rửa sạch, gọt vỏ, cắt nhỏ, hấp hoặc luộc chín mềm rồi tán nhuyễn.
- Hành tây bóc vỏ, rửa sạch, thái hạt lựu.
- Tỏi bóc vỏ, băm nhuyễn.
- Lá thơm rửa sạch, thái nhỏ (nếu dùng).
- Nếu sử dụng hạt óc chó, hạnh nhân, mè rang thì rang sơ qua cho dậy mùi, xay nhuyễn hoặc giã nhỏ.
Sơ chế các nguyên liệu
Các bước làm pate chay
Để pate chay đạt được vị thơm béo và mềm mịn như ý, cần chú ý từng công đoạn xào, xay nhuyễn và hấp/nướng:
- Đun nóng 1 thìa canh dầu ăn trong chảo, cho hành tây và tỏi vào phi thơm vàng.
- Tiếp tục cho cà rốt, khoai tây, nấm vào xào sơ cho các nguyên liệu chín mềm, nêm muối, đường, tiêu, hạt nêm chay vừa miệng, xào đến khi các nguyên liệu săn lại thì tắt bếp.
- Cho toàn bộ nguyên liệu đã xào cùng đậu hũ, đậu xanh hấp, nước tương, ngũ vị hương, lá thơm, bánh mì vụn (hoặc hạt hạnh nhân, mè rang) vào máy xay sinh tố, xay thật nhuyễn mịn. Có thể thêm một ít dầu ăn hoặc nước luộc đậu cho hỗn hợp mịn dẻo, dễ xay.
- Nêm nếm lại, thêm gia vị nếu cần, kiểm tra hỗn hợp phải sánh mịn, dẻo đặc.
- Lót giấy nến hoặc quét một lớp dầu mỏng vào khuôn, đổ hỗn hợp pate vào, dàn phẳng mặt.
- Hấp cách thủy khoảng 40–50 phút trên lửa nhỏ (nếu dùng khuôn dày có thể hấp lâu hơn). Nếu không hấp, có thể nướng ở 170°C trong 25–30 phút cho mặt pate hơi se lại.
- Sau khi hấp/nướng xong, để pate nguội hoàn toàn, cho vào tủ lạnh 1–2 tiếng để pate đông, cắt lát dễ dàng và vị đậm đà hơn.
Các bước làm pate chay
Thành phẩm và thưởng thức
Pate chay thành phẩm có màu vàng nâu nhạt, mềm mịn, không bị rỗ, bề mặt bóng nhẹ, thơm mùi đặc trưng của đậu, nấm quyện cùng hương hành tây, ngũ vị. Khi cắt, pate giữ dáng, không bở vụn, không bị quá khô hay nhão, từng lát có độ dẻo dai tự nhiên.
- Khi thưởng thức, vị ngọt bùi của đậu xanh, vị thơm nhẹ của nấm và khoai tây hòa quyện cùng béo nhẹ từ dầu thực vật, chút cay thơm tiêu xay, tạo nên cảm giác mới lạ mà gần gũi với khẩu vị Việt.
- Pate chay ngon nhất khi ăn cùng bánh mì nướng giòn, xôi trắng, cơm nóng hoặc dùng làm nhân cuốn với bánh tráng, rau sống, dưa leo, rất thích hợp cho bữa sáng, bữa nhẹ hoặc mang theo đi làm, đi học.
- Có thể rưới thêm ít dầu mè, nước tương pha chanh ớt, hoặc ăn kèm dưa leo, củ cải muối để tăng vị hấp dẫn, giúp món chay không bị ngán.
Thành phẩm và thưởng thức
Mẹo bảo quản pate chay đúng cách
Pate chay tuy không có thịt nhưng chứa nhiều thành phần đậu, nấm nên vẫn cần bảo quản đúng để giữ hương vị và hạn chế vi khuẩn phát triển.
- Sau khi pate nguội, cho vào hộp đậy kín, để trong ngăn mát tủ lạnh, dùng trong 4–5 ngày là ngon nhất.
- Khi lấy ra dùng, chỉ nên cắt/lấy vừa đủ, tránh để pate tiếp xúc lâu ngoài không khí sẽ dễ bị khô, mất vị.
- Nếu muốn bảo quản lâu hơn (7–10 ngày), nên chia pate thành từng phần nhỏ, để trong hộp kín, phủ một lớp dầu ăn lên mặt để hạn chế oxi hóa, bảo quản ngăn mát tủ lạnh.
- Không nên để pate ở nhiệt độ phòng quá lâu, nhất là khi trời nóng, để tránh lên men, biến vị.
- Khi dùng lại, có thể hấp lại hoặc để nguội tự nhiên, không nên quay lò vi sóng quá lâu làm pate khô, mất độ mịn.
Mẹo bảo quản pate chay đúng cách
Hướng dẫn chọn mua nguyên liệu tươi ngon
Chọn nguyên liệu tươi ngon là bước nền quan trọng giúp pate chay đạt được hương vị đặc biệt và giá trị dinh dưỡng tối ưu.
- Đậu hũ trắng chọn loại vừa mềm, chắc tay, không có mùi chua hoặc nhớt, nên mua tại nơi uy tín.
- Đậu xanh nên chọn loại còn hạn sử dụng, hạt vàng đều, không sâu mọt.
- Nấm tươi chọn nấm bào ngư, nấm xám hoặc nấm hương, tai nấm to, màu sáng, không nhớt hay dập úa.
- Cà rốt, khoai tây, hành tây đều chọn củ chắc, không bị mềm nhũn, mốc hoặc có mùi lạ.
- Ưu tiên các loại dầu thực vật nguyên chất (dầu hướng dương, dầu mè, dầu đậu nành…) để pate thơm và béo nhẹ, tốt cho sức khỏe.
- Tỏi, tiêu, lá thơm nên chọn loại khô ráo, không mốc để đảm bảo vị thơm tự nhiên.
- Các loại hạt (nếu dùng) nên rang sơ để tăng mùi vị và độ béo cho pate.
Pate chay không chỉ là giải pháp thay đổi thực đơn lành mạnh mà còn góp phần làm phong phú bữa ăn gia đình, đặc biệt trong những ngày ăn chay, ăn kiêng hay cần tăng cường dinh dưỡng mà vẫn giữ trọn hương vị truyền thống. Nếu bạn muốn trải nghiệm không gian bếp tiện nghi, an toàn với các thiết bị gia dụng hiện đại, hãy liên hệ BlueStone để nhận tư vấn tận tình và đồng hành cùng bạn tạo nên những bữa ăn ngon, lành mạnh cho cả nhà.
Nguồn video: Diễm NaUy
Tham khảo một số mẫu Bếp từ đôi đang ưu đãi tại BlueStone:
