Cách làm mắm kho chay đậm đà, thơm ngon cho mâm cơm ngày rằm

Mắm kho chay là món ăn dân dã nổi bật của miền Tây, đặc biệt phù hợp cho những ngày rằm hoặc khi bạn muốn đổi vị bữa cơm gia đình. Món ăn này mang đậm hương vị truyền thống, dù không dùng đến mắm cá, nhưng mắm kho chay vẫn đủ hấp dẫn nhờ vị thanh, cách chế biến đơn giản, dễ ăn, giàu dinh dưỡng và phù hợp với nhiều khẩu vị.

Nguyên liệu và dụng cụ cần chuẩn bị

Mắm kho chay sẽ ngon hơn khi bạn chọn đúng các nguyên liệu tươi, đủ vị và dùng nồi đất hoặc nồi gang để kho. Việc chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu giúp món ăn lên màu, lên vị và giữ được nét đặc trưng truyền thống.

Mẹo hữu ích:

• Nước mắm chay nên chọn loại đậm đặc từ đậu nành hoặc nấm, giúp món ăn dậy mùi tự nhiên, không bị gắt vị.
• Rau nhút là loại rau sông nước Nam bộ, có thân xốp, vị ngọt, thường xuất hiện trong các món kho hoặc lẩu; nếu không có, có thể thay bằng rau muống tước sợi hoặc bỏ qua.
• Nấm rơm và nấm bào ngư giúp tăng vị ngọt tự nhiên, có thể thay thế hoặc phối hợp thêm nấm đùi gà, nấm mỡ tùy sở thích.
• Đậu hũ chọn loại chắc, ép ráo nước, khi kho sẽ không bị vỡ.
• Thơm (dứa) giúp tạo vị chua nhẹ, tăng độ ngọt và làm nước kho trong hơn.

Sơ chế các nguyên liệu

Việc sơ chế kỹ càng giúp các nguyên liệu giữ được độ tươi ngon, thấm vị và không bị lẫn mùi khi kho.

• Đậu hũ ép ráo nước, cắt miếng vuông vừa ăn, chiên vàng các mặt với ít dầu ăn rồi vớt ra để ráo.
• Cà tím rửa sạch, bổ làm tư rồi cắt khúc dài 4–5cm, ngâm vào nước muối pha loãng cho khỏi thâm, vớt ra để ráo.
• Nấm rơm cắt gốc, rửa sạch, nếu to có thể bổ đôi; nấm bào ngư tước sợi vừa ăn.
• Đậu bắp, đậu que rửa sạch, cắt khúc xéo dài 3–4cm.
• Khổ qua rửa sạch, bỏ ruột, cắt lát xéo mỏng.
• Thơm (dứa) bỏ vỏ, bỏ mắt, cắt lát mỏng hoặc cắt hạt lựu nhỏ.
• Cà chua rửa sạch, bổ múi cau.
• Sả cây bóc lớp vỏ già, rửa sạch, đập dập rồi cắt khúc.
• Rau nhút nhặt bỏ rễ, rửa sạch, cắt khúc vừa ăn.
• Ớt sừng bỏ hạt, cắt lát.
• Rau sống rửa sạch, để ráo nước, hoa chuối bào ngâm nước có chút chanh cho trắng.

Các bước làm mắm kho chay

Khi các nguyên liệu đã sẵn sàng, các bước nấu mắm kho chay sẽ khá đơn giản nếu bạn thao tác đúng thứ tự và giữ lửa đều tay.

• Đun nóng nồi đất/nồi gang với dầu ăn, phi thơm hành tím, tỏi băm và sả đập dập đến khi vàng thơm.
• Cho cà chua và thơm vào đảo đều, xào đến khi ra nước và dậy mùi.
• Đổ 1 lít nước lọc vào nồi, đun sôi, cho nước mắm chay vào cùng, nêm thêm đường, muối cho vị đậm vừa.
• Khi nước kho sôi mạnh, hạ lửa vừa, lần lượt cho nấm rơm, nấm bào ngư, cà tím, đậu bắp, đậu que, khổ qua vào nồi.
• Nấu trong khoảng 10 phút cho rau củ chín tới, tiếp tục cho đậu hũ chiên vào kho chung.
• Đổ nước cốt dừa vào sau cùng để nước kho có vị béo nhẹ, khuấy nhẹ nhàng.
• Nếm lại gia vị, có thể thêm chút tiêu, ớt sừng để tăng vị cay tùy sở thích.
• Khi các nguyên liệu đã chín mềm, tắt bếp, thêm rau nhút, rau thơm vào đảo nhẹ, giữ nóng đến khi dọn ra bàn.

Thành phẩm và thưởng thức

Mắm kho chay sau khi hoàn thành sẽ có màu nước nâu sóng sánh, mùi thơm đặc trưng từ nước mắm chay, hòa quyện cùng vị ngọt của nấm, rau củ và chút béo từ nước cốt dừa.

• Nước mắm kho dậy mùi, vị mặn ngọt hài hòa, không quá gắt, phù hợp cả cho người lớn lẫn trẻ em.
• Đậu hũ thấm vị, giữ được độ mềm mà không bị vỡ, các loại nấm, cà tím, khổ qua, đậu bắp vẫn còn độ giòn nhẹ, không nát.
• Mắm kho chay ngon nhất khi ăn nóng, chan cùng bún tươi, rau sống hoặc cơm trắng đều hợp vị.
• Khi thưởng thức, cho thêm chút rau sống, hoa chuối bào, hẹ cắt khúc để tăng vị tươi mát, giúp cân bằng vị đậm của nước kho.
• Có thể chấm thêm với nước mắm chay tỏi ớt, hoặc vắt thêm lát chanh nếu thích vị chua nhẹ.

Mẹo bảo quản mắm kho chay đúng cách

Để món mắm kho chay luôn giữ trọn vị ngon, bạn cần bảo quản đúng cách và chú ý các điểm sau:

• Chỉ nên nấu lượng vừa đủ ăn trong ngày, nếu còn dư thì cho vào hộp kín, bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh.
• Khi dùng lại, chỉ lấy phần đủ ăn, đun nóng nhẹ trên bếp, có thể thêm ít nước lọc hoặc nước dừa để nước kho không bị đặc.
• Không nên hâm đi hâm lại nhiều lần, rau củ sẽ bị nát, mất vị ngọt tự nhiên.
• Không nên để món ăn ở nhiệt độ phòng quá lâu, nhất là vào mùa nóng, dễ lên men hoặc bị chua.
• Khi bảo quản, nên để riêng rau sống, chỉ cho vào khi ăn để giữ độ tươi giòn.

Hướng dẫn chọn mua nguyên liệu tươi ngon

Việc lựa chọn nguyên liệu tươi không chỉ giúp mắm kho chay ngon mà còn bảo đảm sức khỏe cho cả gia đình bạn.

• Đậu hũ nên mua loại làm trong ngày, bề mặt mịn, chắc tay, không mùi lạ, ép nhẹ thấy không bị chảy nước.
• Nấm rơm, nấm bào ngư chọn loại tươi, mũ còn khép, màu sắc tươi sáng, không dập hoặc thâm đen.
• Cà tím tươi sẽ có vỏ căng bóng, khi bấm nhẹ vào không bị mềm nhũn, cuống còn xanh.
• Đậu bắp, đậu que chọn loại non, bẻ nhẹ không có xơ, màu xanh mướt, không bị đốm đen.
• Khổ qua chọn quả nhỏ, gai dày, cầm chắc tay, màu xanh non sẽ ít đắng.
• Thơm (dứa) chín vàng đều, có mùi thơm đặc trưng, không dập nát.
• Nước mắm chay nên chọn thương hiệu uy tín, thành phần thuần chay, không chất bảo quản, không màu tổng hợp.
• Rau sống, hoa chuối bào nên mua ở các chợ lớn hoặc siêu thị, chọn rau tươi, không héo úa, khi ngửi có mùi thơm tự nhiên.

Hy vọng với công thức chi tiết và mẹo nhỏ trên, bạn sẽ dễ dàng thực hiện thành công món mắm kho chay chuẩn vị miền Tây cho bữa cơm gia đình thêm ấm cúng và dinh dưỡng. Nếu muốn công việc bếp núc trở nên nhẹ nhàng và nhanh chóng hơn, hãy liên hệ BlueStone để được tư vấn các thiết bị nhà bếp hiện đại, an toàn và tiện lợi – đồng hành cùng bạn sáng tạo những bữa cơm ngon mỗi ngày.

Nguồn video: Bà Mẹ Quê

Tham khảo một số mẫu Ấm đun đang ưu đãi tại BlueStone: