Món kiểm chay là một trong những món canh truyền thống được yêu thích trong ẩm thực chay Nam Bộ, thường xuất hiện trong mâm cỗ cúng rằm, lễ tết hay bữa cơm gia đình những ngày ăn chay. Món ăn có vị ngọt tự nhiên từ các loại rau củ, vị béo nhẹ của nước cốt dừa, màu sắc hài hòa và rất dễ ăn, thích hợp cho mọi lứa tuổi, vừa thanh đạm vừa bổ dưỡng, tốt cho sức khỏe.
Nguyên liệu và dụng cụ cần chuẩn bị
Canh kiểm chay truyền thống sử dụng đa dạng các loại củ quả và nguyên liệu chay, kết hợp với nước cốt dừa tạo nên vị thanh ngọt, béo nhẹ đặc trưng. Việc chuẩn bị đầy đủ và đúng các nguyên liệu sẽ giúp món kiểm đạt chuẩn hương vị Nam Bộ.
Mẹo hữu ích:
- Nước cốt dừa nên dùng loại vắt từ dừa tươi, giúp nước kiểm thơm béo tự nhiên. Nếu dùng nước cốt dừa lon, nên pha loãng với nước ấm để bớt ngậy.
- Mít non có thể mua loại luộc sẵn ở chợ hoặc siêu thị, nên chọn phần mít mềm, không bị xơ.
- Đậu hũ dùng loại trắng cho vào kiểm để mềm, còn đậu hũ chiên giúp tăng vị dai, béo.
- Lá dứa giúp kiểm thơm nhẹ, nên buộc gọn bó lại cho vào nồi khi nấu.
- Đường thốt nốt giúp nước kiểm có vị ngọt thanh và màu đẹp tự nhiên.
- Hạt sen tươi giúp món ăn bổ dưỡng, nếu không có có thể bỏ qua.
Nguyên liệu nấu món kiểm chay
Sơ chế các nguyên liệu
Khâu sơ chế giúp các nguyên liệu sạch, thấm vị và giữ được độ tươi ngon khi nấu. Các loại củ nên cắt đều để khi nấu chín đều, không bị nát.
- Khoai môn, khoai lang, bí đỏ, cà rốt gọt vỏ, rửa sạch, cắt miếng vừa ăn (vuông 2–3cm).
- Đậu bắp, đậu que rửa sạch, cắt khúc xéo 4–5cm.
- Bầu hoặc bí xanh, mướp hương gọt vỏ, rửa sạch, cắt lát xéo vừa ăn.
- Nấm rơm cắt gốc, rửa sạch, để ráo, nếu to cắt làm đôi.
- Nấm bào ngư xé sợi vừa ăn, rửa sạch, để ráo.
- Đậu hũ trắng cắt miếng vuông vừa ăn, đậu hũ chiên cắt khối nhỏ.
- Mít non luộc sẵn xé sợi hoặc cắt miếng nhỏ.
- Hạt sen tươi bóc vỏ, bỏ tâm cho bớt đắng, rửa sạch.
- Hành boa-rô rửa sạch, cắt lát mỏng, phần đầu trắng phi thơm, phần xanh để trang trí.
- Lá dứa rửa sạch, buộc gọn thành bó.
- Ngò rí, hành lá nhặt sạch, rửa để ráo, cắt nhỏ.
Sơ chế các nguyên liệu
Các bước làm món kiểm chay
Món kiểm chay không cầu kỳ về kỹ thuật, nhưng cần đúng thứ tự cho từng loại nguyên liệu vào nồi để đảm bảo độ chín và vị hài hòa.
- Đun nóng dầu ăn trong nồi lớn, phi thơm hành boa-rô (phần đầu trắng) cho dậy mùi.
- Cho khoai môn, khoai lang, cà rốt, hạt sen vào xào sơ với một ít muối cho thấm, đảo đều tay 3–4 phút.
- Thêm nước dừa tươi và bó lá dứa vào nồi, đun sôi rồi hạ lửa vừa, vớt bọt để nước kiểm trong.
- Khi khoai và hạt sen bắt đầu mềm, lần lượt cho bí đỏ, đậu que, đậu bắp, bầu/bí xanh, nấm rơm, nấm bào ngư vào.
- Tiếp tục nấu khoảng 7–10 phút cho tất cả rau củ chín vừa, nêm thêm hạt nêm chay, đường thốt nốt, muối, tiêu xay.
- Cho đậu hũ trắng, đậu hũ chiên, mít non vào, nhẹ tay đảo đều để không làm nát các nguyên liệu.
- Cuối cùng cho nước cốt dừa vào, đảo đều nhẹ tay, nấu thêm 2–3 phút cho nước kiểm sánh nhẹ và dậy mùi thơm béo.
- Nêm lại vừa ăn, tắt bếp, rắc thêm hành lá, ngò rí lên trên để tăng vị thơm và màu sắc.
Các bước làm món kiểm chay
Thành phẩm và thưởng thức
Kiểm chay hoàn chỉnh mang màu sắc hài hòa, mùi thơm nhẹ nhàng, vị ngọt thanh từ rau củ và nước dừa.
- Các loại củ mềm bùi nhưng không bị nát, giữ được vị ngọt tự nhiên, khoai môn, khoai lang tạo độ sánh cho nước kiểm.
- Đậu bắp, đậu que, bầu/mướp giữ được độ giòn nhẹ, không bị nhũn.
- Nấm, mít non, đậu hũ thấm vị, mềm béo, tăng độ đa dạng cho món kiểm.
- Nước kiểm trong, hơi sánh, có vị ngọt dịu của nước dừa, thơm nhẹ mùi lá dứa, béo nhẹ mà không ngấy.
- Món này ăn nóng với cơm trắng hoặc dùng riêng đều ngon, nhất là trong những ngày rằm, lễ lớn, hay khi cần món thanh đạm dễ tiêu.
- Có thể dùng kèm thêm rau sống như giá, rau quế, ngò gai để tăng vị tươi mát.
Thành phẩm và thưởng thức
Mẹo bảo quản món kiểm chay đúng cách
Để món kiểm chay giữ được vị ngon và an toàn, bạn cần lưu ý bảo quản đúng cách, đặc biệt là các món nước cốt dừa rất dễ bị chua khi để lâu.
- Sau khi nguội, chỉ nên cho vào hộp kín, bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh, dùng trong vòng 24 giờ để giữ vị tươi mới.
- Khi ăn lại, nên hâm nóng nhẹ trên bếp, tránh đun sôi lại quá lâu vì nước cốt dừa dễ tách lớp, mất vị béo thơm.
- Không nên bảo quản món kiểm ở nhiệt độ phòng quá 2 giờ, đặc biệt vào mùa nóng dễ bị lên men, mất vị ngon.
- Nếu nấu nhiều, chỉ nên cho nước cốt dừa vào phần ăn ngay, phần còn lại giữ nguyên rau củ, khi ăn mới thêm nước cốt dừa cho món ăn luôn thơm, béo.
- Không bảo quản kiểm cùng các món có mùi mạnh để tránh lẫn mùi vào nước kiểm.
Mẹo bảo quản món kiểm chay đúng cách
Hướng dẫn chọn mua nguyên liệu tươi ngon
Việc chọn nguyên liệu tươi không chỉ giúp món kiểm chay ngon, an toàn mà còn tạo nên màu sắc hấp dẫn, giữ được chất dinh dưỡng của rau củ.
- Khoai môn, khoai lang, bí đỏ, cà rốt chọn củ chắc, vỏ nhẵn, không dập nát, cầm nặng tay, màu tự nhiên, không có đốm lạ.
- Đậu bắp, đậu que, mướp, bầu/bí xanh chọn quả non, màu xanh tươi, vỏ ngoài bóng, không già hoặc mềm nhũn.
- Nấm rơm, nấm bào ngư chọn cây còn khô ráo, mũ nấm nguyên vẹn, màu sáng, không bị dập, không có mùi lạ.
- Đậu hũ trắng, đậu hũ chiên nên mua loại mới làm trong ngày, bề mặt mịn, không mùi lạ, cắt ra chắc tay, không bị chảy nước.
- Mít non mua phần thân còn mềm, màu sáng, không bị khô xơ hoặc đắng.
- Hạt sen tươi chọn hạt to đều, vỏ ngoài bóng, cứng chắc, khi bóc ra không bị thâm đen.
- Nước dừa, nước cốt dừa chọn loại tươi, thơm, không bị chua, không có mùi lạ.
- Lá dứa mua loại lá to bản, màu xanh đậm, còn tươi, không dập nát.
- Gia vị nên mua ở nơi uy tín, tránh loại hết hạn, khi mở ra có mùi thơm tự nhiên.
Hy vọng với hướng dẫn trên, bạn sẽ thực hiện thành công món kiểm chay truyền thống để bữa ăn gia đình thêm tròn vị, thanh mát, bổ dưỡng. Để nấu nướng dễ dàng và tiết kiệm thời gian hơn, đừng quên liên hệ BlueStone để được tư vấn các thiết bị nhà bếp chất lượng, an toàn và hiện đại – lựa chọn lý tưởng cho gian bếp của mỗi gia đình Việt.
Nguồn video: Bếp Xưa
Tham khảo một số mẫu Nồi cơm điện đang ưu đãi tại BlueStone:
